Beter omgaan met afwijzing deel 1; de oplossing die vaak over het hoofd wordt gezien

Omgaan met afwijzing; het is iets waar de meeste mensen veel moeite mee hebben. Een vriendin die de afspraak last minute afzegt. Een date die jou niet ziet zitten, of die nieuwe werkgever die je toch niet geschikt vindt voor de functie: een gevoel van afwijzing doet soms veel pijn. Je kunt er ontzettend boos, verdrietig of teleurgesteld van worden.

Omgaan met afwijzing vond ik erg lastig

Ook ik had er lange tijd veel moeite mee. Ik kon mij vroeger al om kleine dingen afgewezen voelen: een (denkbeeldige) afkeurende blik van mijn moeder, niet uitgenodigd worden voor een verjaardag, een paar dagen niks horen van mijn vrienden, of mijn vriendje die mijn behoefte niet zag. Ik voelde mij dan boos of verdrietig, en reageerde heviger op een situatie dan nodig. Niet alleen lastig voor de ander, maar ook voor mijzelf. Ik voelde mij er regelmatig onzeker of rot door. Vooral in periodes waarin de afwijzingen zich opstapelden, twijfelde ik of ik wel goed genoeg of leuk genoeg was. En hoe meer afwijzing ik voelde, hoe onzekerder ik werd.

Een aantal jaar en veel afwijzingen (of eigenlijk; het gevoel van afwijzing) verder, kan ik er gelukkig een stuk beter mee omgaan. Het raakt mij een stuk minder, en beïnvloedt mijn zelfvertrouwen niet. Het draait namelijk helemaal niet om de afwijzing zelf. En ook niet om het vermijden van afwijzingen. Het gaat om de manier waarop jij met de afwijzing en jezelf omgaat, en om het veranderen van je mindset. Als je daarmee aan de slag gaat, wordt die hevige (emotionele) reactie op het gevoel van afwijzing minder. Je kunt dan een stuk beter omgaan met afwijzing.

Maar waarom raakt en beïnvloedt afwijzing de één het meer dan de ander. En wat kun jij doen om beter om te gaan met afwijzing en het je minder te laten raken? In dit blog leg ik uit waarom afwijzing zo pijnlijk kan zijn, en deel ik een effectieve oplossing die vaak over het hoofd wordt gezien.  

Waarom afwijzing zoveel pijn kan doen 

Voor veel mensen is afgewezen worden een grote angst. Dit komt omdat we van nature geaccepteerd willen worden en bij een groep willen horen. Als je in de oertijd niet bij de groep hoorde, of als je als baby of kind geen ouders had die voor je zorgden, was de kans om te overleven namelijk heel klein. Hoewel we nu als volwassenen en in deze moderne tijd niet meer dood gaan als we afgewezen worden, roept afwijzing nog steeds angst bij ons op.

Toch kan de één beter omgaan met afwijzing dan de ander. Dit heeft o.a. te maken met de ervaringen in onze jeugd. Als je ouders had die er – om welke reden dan ook- niet helemaal voor je waren waren, voelde jij je als kind angstig en afgewezen. Of misschien voelde jij je afgewezen op school, omdat je gepest of buitengesloten werd.

Om je weer veilig te voelen en bij de groep te horen ging je je (onbewust) aanpassen met ‘overleef gedrag’, zoals alles alleen willen doen, heel explosief of boos reageren, doen alsof afwijzing je niet raakt door je emoties weg te drukken, een grote mond opzetten,  jezelf bewijzen door perfectionisme, of jezelf juist klein en stil houden etc,

Wat je ‘over leefpatroon’ ook was (en nu vaak nog is!); de afwijzing heeft je als kind wel geraakt, en het riep een angst op. Als je je nu als volwassenen afgewezen voelt, is de kans heel groot dat je een beetje terug schiet in die pijn uit je kindertijd. Hoe meer onverwerkte afwijzing je als kind meemaakte, hoe meer een afwijzing in het heden je kan raken. Je schiet dan nog steeds automatisch in je overleef patroon. Dat lijkt op korte termijn misschien even opluchting te brengen, maar op lange termijn is het geen behulpzame manier om met afwijzing om te gaan. Het belemmert je enkel om voluit te leven en het leven te creëren waar jij naar verlangt. 

Beter omgaan met afwijzing door jezelf niet meer af te wijzen

Beter omgaan met afwijzing kun je gelukkig leren. Een effectieve manier die vaak over het hoofd wordt gezien is het verwerken van je (oude) pijn en het vervullen van je onderliggende behoeften. Dit in plaats van je emoties weg te duwen of te negeren door (automatisch) in overleef patronen te schieten.

Door niet te voelen, en je pijn/ verdriet geen plekje te geven, geef je geen gehoor aan jouw behoeften. Daarmee wijs je jezelf af. Want je zegt daarmee indirect tegen jezelf dat jouw gevoelens en behoeften er niet mogen zijn, of niet belangrijk zijn. Dit ondermijnt je zelfvertrouwen en eigenwaarde, en  daarmee het vermogen om afwijzing van anderen beter te incasseren.  Een afwijzing van een ander voelt dan nog pijnlijker en heviger.  

Hoe minder jij jezelf afwijst, en hoe meer jij jezelf met al je emoties ziet staan en erkent, hoe beter jij met afwijzing om kunt gaan en hoe minder snel je je afgewezen voelt. 

Voel je (oude) pijn 

Jij mag je boos, verdrietig en gekwetst voelen als je afgewezen voelt. Je mag huilen, en rouwen. Dat is heel normaal en gezond. Geef jezelf de tijd om dit allemaal te voelen. Wals niet over je gevoel heen, want dan ontzeg je jezelf iets heel belangrijks; het loslaten van emoties, en de kans op het vervullen van een behoefte, waardoor jij je een stuk beter en zekerder gaan voelen over jezelf en beter kunt omgaan met afwijzing. 

Een emotie is namelijk een teken dat iets je raakt en/of dat een bepaalde behoefte vervuld mag worden. Verdriet die je voelt door afwijzing vraagt bijvoorbeeld om troost, rouw en verwerking. Boosheid om grenzen aan te geven, voor jezelf op te komen en om oplossingen te zoeken. En angst om jezelf tot rust te brengen en een veilig gevoel te geven. Wil je leren hoe je je emoties weer kunt toelaten? Dat lees je in dit blog.

Geef jezelf ruimte om de pijn van afwijzing van vroeger en nu te verwerken. Door ruimte te geven aan alles wat je voelt, laat je het los en kun je beter omgaan met afwijzing. 

Tip: Veel mensen kunnen beter omgaan met afwijzing als ze de pijn uit hun jeugd alsnog verwerken. Een afwijzing in het heden raakt je dan minder; je schiet niet meer zo snel in je ‘kind pijn’ en in je automatische overleef patronen. In plaats daarvan kun je er op een volwassen, oplossingsgerichte manier op reageren. Deze oude pijn heel je door ‘in contact te komen’ met het ‘gekwetste kind’ in jou en door de pijn en onvervulde behoeften van dat deel in jou te (h)erkennen. Wil je hier meer over leren? Het boek patronen doorbreken helpt je daarbij.

Vergeven helpt je beter omgaan met afwijzing

Heb je je (oude) pijn erkend en toegelaten, dan is de volgende stap om te vergeven. In eerste plaats jezelf; voor hoe je jezelf behandeld hebt, of voor hoe jij gehandeld hebt. Spreek jezelf bemoedigend en versterkend toe in plaats van te luisteren naar dat kritische stemmetje in jou dat zegt dat de afwijzing jouw schuld was, en allemaal dingen op gaat rakelen die jij verkeerd hebt gedaan. Dat gaat jou niet verder helpen. Liefdevol jezelf toespreken en jezelf vergeven wel. Je hebt je best gedaan, binnen het vermogen wat je op dat moment had, en dat is meer dan genoeg. Als je beter kon of beter geweten had, dan had je dat gedaan. 

Jezelf vergeven en bemoedigend toespreken, geeft bovendien ook ruimte om de persoon te vergeven die een gevoel van afwijzing in jou heeft opgeroepen. Een ander is ook maar een mens, en ervaart ook angst voor afwijzing of pijn. Niemand is perfect, jij niet, en een ander ook niet. Wrok, kritiek of haat richting jezelf of een ander helpt je niet om beter om te gaan met afwijzing. Het geeft alleen maar meer stress, en maakt een afwijzing enkel heftiger. Wat wel helpt is vergeven, in combinatie met de laatste stap; je onvervulde behoeften alsnog vervullen. 

Hoe je jezelf en een ander vergeeft, lees je hier.

Geef jezelf wat je nodig hebt

Als je je afgewezen voelt of voelde, wilde of wil je iets graag en hebt dit niet gekregen; erkenning en troost van je ouders als kind, of nu als volwassenen die leuke baan, een fijne relatie, een gezellige avond met een vriendin etc. Door bij jezelf na te gaan welke onvervulde behoefte onder die pijn van afwijzing ligt en deze behoefte (deels) zelf te vervullen, leer je beter om te gaan met afwijzing. Dit komt omdat je steeds meer vertrouwen krijgt dat je jezelf kunt geven wat je nodig hebt, door gehoor te geven aan je behoeften. Op deze manier komt een afwijzing van een ander minder hard aan.

Vraag jezelf dus af als jij je afgewezen voelt: welke onvervulde (emotionele) behoefte ligt er onder mijn pijn? En wat heb ik nu nodig om mij beter te voelen? Zorg met liefde voor jezelf, en geef jezelf alle aandacht die je nodig hebt om je beter te voelen. Dit is essentieel om je emotionele behoeften te vervullen. Neem tijd voor zelfliefde rituelen, neem een warm bad, bel een goede vriendin, wandel in de natuur of doe iets anders dat jou troost, heelt, of waarmee je jezelf liefde en een veilig gevoel geeft. 

Vervolgens kun je nagaan bij jezelf wat jij op mentaal vlak nog kunt doen om je behoeften te vervullen. Hoe kun je tóch die baan krijgen die je zo graag wilt? Hoe kun je nog beter die verbroken relatie of pijn van vroeger verwerken? Misschien wil je een cursus volgen om de kans op die nieuwe baan te vergroten. Of misschien wil je je tijd besteden aan persoonlijke ontwikkeling, zodat je je lekkerder en zekerder in je vel gaat voelen. Wat je ook nodig hebt; jij bent het waard om in te investeren. Investeer in jezelf, en je zult steeds beter kunnen omgaan met afwijzing. 

Beter omgaan met afwijzing leidt tot meer geluk

Beter omgaan met afwijzing door jezelf, jouw emoties en behoeften niet meer af te wijzen, is niet altijd makkelijk. Maar je krijgt er op lange termijn veel meer geluk en rust voor terug, want je voelt je minder snel afgewezen. En word je wel een keer afgewezen (dat hoort eenmaal bij het leven en is niet te vermijden), dan komt het minder hard aan en schiet je niet meer zo snel in je belemmerende over leefpatronen. Er komt dan ruimte om op een constructieve manier op afwijzing te reageren door je onderliggende behoeften te vervullen. je kunt dan voluit te leven en makkelijker het leven te creeren waar je echt naar verlangt.

Wil jij meer tips, oefeningen en inzichten ontvangen om beter om te gaan met afwijzing? Dan is het online Eigenwaarde Programma wat voor jou! Bekijk het hier.