Grenzen stellen; het belang van emotionele grenzen stellen en hoe je dat doet. 

Grenzen stellen. Het blijft een uitdaging. Zeker als je (hoog)sensitief bent, is het soms lastig om dicht bij jezelf te blijven en je emotionele grenzen aan te geven. Misschien herken je het wel; je wilt alles voor iedereen oplossen, neemt (te) snel emoties van anderen over, of wilt altijd aardig gevonden worden. En daarin vergeet je jezelf, je eigen emotionele grenzen en behoeften. Dit is doodvermoeiend. En je doet jezelf  flink tekort, want je past je continu aan aan de behoeften van een ander.

Hoewel we soms het idee hebben dat het stellen van grenzen een egoïstische daad is, is dit het niet. Sterker nog, het is juist een heel liefdevol gebaar naar jezelf en een ander. Ja echt! Als je het stellen van (emotionele) grenzen beter onder de knie krijgt, maak je een groot verschil in jouw leven én in dat van anderen. In dit blog lees je waarom het belangrijk is om grenzen te stellen, en leer je hoe jij jouw emotionele grenzen stelt en bewaakt. 

Het belang van grenzen stellen

Bedenk eens hoe je leven eruit zou zien als je goed zou zijn in grenzen stellen…Je hebt waarschijnlijk veel meer energie, voelt je krachtiger in je schoenen staan en leeft het leven waar JIJ blij mee bent, onder jouw voorwaarden.

We spelen allemaal het spel van het leven. En in een spel heb je te maken met regels. Zonder regels zou het spel chaotisch, en vooral niet eerlijk gespeeld worden. Waarschijnlijk ten koste van jou. Pijnlijk, en zeker niet eerlijk. Door grenzen te stellen aan anderen, laat je zien wat de regels van jouw levensspel zijn. Als het voor anderen duidelijk is wat jouw regels zijn, dan hebben ze een keus. Of ze respecteren jouw grenzen, of ze kiezen voor de deur.

Misschien denk je dat het stellen van grenzen een ander pijn doet en mensen afstoot. Maar zonder grenzen doen we elkaar juist meer pijn, en bovenal jezelf. Als je geen grenzen stelt, doe je meer pijnlijke en lastige ervaringen op. Dit leidt vaak tot het opzetten van een muur, een ‘gevangenis’ waarmee je jezelf de kans van liefdevolle, gezonde relaties en mooie kansen ontneemt. Het stellen van grenzen is daarentegen een gezonde en veilige manier om mensen en ervaringen toe te laten en jezelf te beschermen, zodat je geen muur hoeft te bouwen. Grenzen geven jezelf en anderen de ruimte om jouw levensspel te spelen, en vooral om te winnen. En de prijs is een leven waar jij naar verlangt, gecreëerd vanuit een gezonde, liefdevolle relatie. Met jezelf, en anderen.

“ Walls keep everybody out, boundaries show people where the door is.” 

Vanuit compassie grenzen stellen

Grenzen stellen is dus belangrijk als je een leven wilt leiden waar jij happy mee bent. Maar het is niet makkelijk. We leren vaak pas wat het stellen van gezonde grenzen betekent, door éérst te ervaren wat het niet is. De eerste stap in grenzen stellen, is daarom compassie. We mogen leren grenzen te stellen, zonder onszelf te veroordelen. Wees niet boos op jezelf als je anderen over jouw grenzen hebt laten gaan of zelf over je grenzen bent gegaan. Het geeft je juist de kans om ervan te leren en het in de toekomst anders te doen, door preventief grenzen te stellen.

Preventief grenzen stellen betekent dat je vooraf helder weet wat jouw grenzen zijn, en weet waarom je het lastig vindt grenzen te stellen. Welke overtuiging of oude pijn ligt eronder, waardoor jij nog geen grens durft te stellen? Heb je de overtuiging dat je altijd aardig moet zijn? Of dat je altijd voor een ander moet zorgen en anders niks waard bent? Tevens helpt het om in kaart te brengen op wat voor manier anderen (en jij zelf!) over jouw grens gaan en hoe dat voor jou voelt, zowel op fysiek als emotioneel vlak. Krijg je het benauwd? Word je boos en onrustig? Of word je juist heel moe, stil en bang? Door dit te onderzoeken, herken je in de toekomst de signalen als iemand over je grens gaat, en kun je eerder voor jezelf opkomen. 

Blijf dicht bij jezelf

Om de signalen van je grenzen te herkennen en voor jezelf op te komen, is het heel belangrijk om dicht bij jezelf te blijven. Dit vraagt om in het moment aanwezig te zijn en bewust te voelen. En daarin duidelijk onderscheid te maken in wat van jou is, en wat van de ander is. In emotionele situaties waarin iemand over onze grens gaat, schieten we namelijk vaak weg van ons eigen gevoel. We verdrinken dan in de emoties van een ander. Hierdoor voelen we niet meer wat wel oké is en wat niet, en wat van ons is en wat van de ander is.

Om dit onderscheid te maken, heb je dicht bij jezelf te blijven. Dit doe je door op je adem te focussen, je voeten stevig op de grond te zetten, en jezelf steeds af te vragen; “is wat ik nu voel van mij, of is deze emotie van de ander? Waar ben ik verantwoordelijk voor, en wat is de verantwoordelijkheid van de ander?” Lukt het niet om dicht bij jezelf te blijven? Neem dan letterlijk een stapje terug. Verlaat even de ruimte, maak een ommetje, mediteer of ren, zodat je weer terug naar jezelf keert en voelt welke grenzen, behoeften en acties je op dat moment nodig hebt. 

“Het leven verandert, jij verandert, je relaties en omstandigheden veranderen continu. En daarmee veranderen ook je grenzen, behoeften en verlangen. Sommige grenzen zijn afhankelijk van het moment, de locatie en de persoon tegenover je. Om grenzen te kunnen stellen, is het daarom belangrijk om dicht bij jezelf en jouw gevoel blijven.”

Tot hier en niet verder 

Je grenzen vervolgens vanuit rust naar een ander communiceren is een hele belangrijke stap. Door het uitspreken van jouw grenzen en behoeften ga je staan voor wie je bent en voor wat je wilt. Je laat zien dat je zélf de baas bent over JOUW leven. De beste manier op jouw grenzen te communiceren is afhankelijk van de persoon waar je mee te maken hebt, en van wat voor jou veilig en prettig voelt. Soms is dit via een face to face gesprek, of een brief waarin je je grenzen op een duidelijke en rustige manier overbrengt. En soms vraagt het om het betrekken van een derde persoon, zoals een mediator of therapeut die een veilige omgeving creëert waarin beide partijen gehoord worden.

Maak het niet te ingewikkeld, langdradig of emotioneel. Wees duidelijk naar een ander: “Als je een waardevolle connectie met mij wilt, dan heb je mijn grenzen te respecteren. Dit gedrag, hoe je nu handelt, vind ik niet prettig en past niet (meer) bij me. Op deze manier wil ik niet met jou omgaan. Wat ik wel prettig vind is…..(benoem het gewenste gedrag en jouw verlangen)”.

Grenzen stellen biedt een kans om te groeien

Hoe een ander reageert op jouw grenzen, is zijn of haar stukje. Wellicht reageert hij of zij fel, boos of juist heel verdrietig, en wilt de ander jou meesleuren in zijn of haar emotie. Ook hier geldt weer; blijf dicht bij jezelf. Je voelt je dan minder verantwoordelijk voor de emotie van de ander. Voel je je toch nog schuldig naar een ander? Of heb je het gevoel dat je een ander teleurstelt of laat vallen?

Onthoud dan dat het stellen van emotionele grenzen juist heel waardevol, liefdevol en verre van egoïstisch is. Als iemand pijn, verdriet of boosheid ervaart als jij grenzen stelt, dan is dat een teken dat er heling mag plaatsvinden bij die persoon. Door de pijn van een ander over te nemen en geen grenzen aan te geven, ontneem je de ander de kans om te leren zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de pijn. En daarmee om te helen en te groeien tot een krachtig en zelfstandig persoon die zelf zijn of haar leven vormgeeft.   

Het stellen van gezonde emotionele grenzen biedt ook jou de kans om een krachtiger persoon te worden en verantwoordelijkheid te nemen voor jouw eigen pijn. Als jij geraakt wordt als een ander emoties ervaart, over jouw grens gaat of juist een grens naar jou stelt, dan mag je bij jezelf onderzoeken waar jouw pijn zit. En wat je nodig hebt om dat stukje in jezelf te helen.

Vraag jezelf af: “Hoe helpt deze situatie mij om een betere relatie met mezelf te bouwen? Wat kan ik nu doen om voor mezelf te zorgen en liefdevol naar mezelf te zijn? Waar heb ik nu behoefte aan?”  In dit proces leer je naar jezelf te luisteren en op jezelf te vertrouwen.  Je leert welke grenzen en acties je nodig hebt om verder te kunnen en jezelf zekerder te voelen. Vanuit deze kracht kun je een ander beter helpen, zonder de lasten van een ander te dragen en er zelf aan onderdoor te gaan. 

“Relaties met anderen zijn als een spiegel. Ze laten ons zien wie we zijn en bovenal; het werk dat we nog mogen doen om te helen. Als iemand over jouw grens gaat, is dat dus een hele mooie kans om dichter bij jezelf te komen, jezelf beter te begrijpen en jezelf te helen.”

Een liefdevolle relatie met jezelf

De bovenstaande stappen helpen je om beter grenzen te stellen naar anderen én naar jezelf. Het is een krachtige manier om te oefenen meer zelfliefde en compassie te tonen, om meer op jezelf te vertrouwen en oude pijn te helen. Ja, het vraagt wel om moed. Want grenzen stellen is zeker niet makkelijk. Soms is het zelfs pijnlijk, uitdagend, en heel spannend. Je hebt naar jezelf te kijken, naar binnen te keren en de moed te tonen jezelf uit te spreken naar anderen.

Dat gaat niet over een nacht ijs. Je hebt tijd nodig om dit in de praktijk te oefenen. Met vallen en opstaan. En soms mogen we in dit proces ook grenzen naar onszelf stellen en zeggen; “Genoeg is genoeg. Ik heb te lang en te vaak over mijn grens laten gaan en wil dit niet meer. Ik wil een gezonde relatie met mezelf, en wil het leven leiden waar IK naar verlang. En daarvoor heb ik liefdevol grenzen te stellen naar anderen EN naar de saboteur in mij. Tot hier en niet verder.”

Wil jij leren om grenzen te stellen? En voluit leren leven met meer zelfliefde, zelfvertrouwen en eigenwaarde als stevige basis? Dan is het Online Thrive Programma wat voor jou! Bekijk het programma hier.