Lage eigenwaarde? Dit zijn de kenmerken én mogelijke oorzaken

Een lage eigenwaarde heeft veel invloed op je welzijn en op je leven. Het zorgt ervoor dat je jezelf (onbewust) saboteert om te ontvangen waar jij naar verlangt, of om je potentieel te realiseren. Want je krijgt wat je vindt dat je waard bent. Als jij vindt dat jij niks waard bent, trek je ook ‘waardeloze’ dingen aan. En dat is super zonde, want jij verdient het om voluit te leven vanuit je ware zelf en om je potentieel te realiseren. In dit blog deel ik de kenmerken van een lage eigenwaarde. En daarnaast de 5 meest voorkomende mogelijke oorzaken, zodat je inzicht krijgt in waar jij aan kunt werken om je eigenwaarde te versterken.

Heb ik een lage eigenwaarde?

Een lage eigenwaarde is simpel gezegd het gevoel dat jij niet waardevol genoeg bent om hier te mogen zijn en jezelf neer te zetten op aarde. Het heeft te maken met je zelfbeeld en zelfrespect; hoe negatiever jij over jezelf denkt, hoe lager je zelfrespect en eigenwaarde. Hierdoor is de kans groot dat jij bijvoorbeeld jezelf wegcijfert, please gedrag vertoont of mensen en dingen toelaat die niet goed voor je zijn. Dit heeft een negatieve impact op je leven, en maakt het lastig om voluit te leven. Maar hoe weet je of je een lage eigenwaarde hebt? Hieronder een aantal dingen die mensen met een lage eigenwaarde veelal herkennen.

Je….

• laat dingen toe die niet goed voor je zijn, zoals destructieve relaties, ongezonde gewoonten, drama of baantjes die niet bij je passen;
• kijkt met een negatieve bril naar jezelf of het leven;
• vindt dat anderen mooier, beter en waardevoller zijn dan jij;
• vindt het lastig om je eigen ruimte en plek in te nemen;
• bent gefocust op het pleasen van anderen, en zet daarbij vaak je eigen behoeften en verlangens op zij. Hierdoor voel je je soms leeg, moe of onvervuld;
• probeert je waarde te bewijzen aan anderen, waardoor je heel veel moet van jezelf, continu moet presteren, of perfect moet zijn om je waardevol te voelen;
• leeft vaak met een masker op omdat je bang bent niet goed genoeg te zijn zoals je bent;
• wijst de ‘donkere’ of ‘imperfecte’ delen en lastige emoties van jezelf af en vindt dat ze er niet mogen zijn;
• weet niet goed wie je bent, wat je wilt, of wat JOU blij maakt, waardoor je je soms verdwaald, onvervuld, of ongelukkig voelt;
• hebt het gevoel dat het leven je overkomt en dat anderen jouw leven bepalen, in plaats van dat jij je leven leidt onder jouw eigen voorwaarden en wensen. 

Herkenbaar?

Herken jij jezelf in de bovenstaande punten? Dan is de kans groot dat je een lage eigenwaarde ervaart. Weet dat je daarin niet de enige bent. Veel mensen ervaren in deze maatschappij een lage eigenwaarde. Het positieve is dat zodra jij er bewust van bent dat je een lage eigenwaarde ervaart, je er ook wat aan kunt doen. En daarbij benadruk ik het woord ervaren; want je BENT niet een lage eigenwaarde, je ERVAART het. Jij bent namelijk al helemaal waardevol en goed zoals je bent; je mag het alleen nog zelf gaan ervaren en voelen! En om dat te doen helpt het om allereerst te ontdekken waar je lage eigenwaarde mogelijk vandaan komt.

De 5 meest voorkomende oorzaken van een lage eigenwaarde

De oorzaken van een lage eigenwaarde zijn voor iedereen verschillend. Toch zijn er een overkoepelende oorzaken die we vaak terugzien bij mensen met een lage eigenwaarde. Wat herken jij bij jezelf?

1. Lage eigenwaarde door niet functionele relaties

Niet functionele relaties spelen een rol in de vermindering van je eigenwaarde. Daarmee bedoel ik relaties waarin je je ongelukkig voelt, je niet gesteund voelt, of waarin je in een ‘drama-driehoek’ zit. De drama-driehoek kenmerkt zich door disfunctionele communicatiepatronen waarin je vast zit in een ‘destructieve’ rol. Namelijk die van de ‘Redder’, de ‘Aanklager’ of het ‘Slachtoffer’. Door in een van deze ‘rollen’ te zitten, houd je jezelf en de ander als het ware ‘gevangen’ in een negatief emotionele dynamiek, waarmee we gezond en constructief gedrag vermijden. Deze dynamiek heeft een negatieve invloed op je eigenwaarde.

Niet functionele relaties zijn bijvoorbeeld ook relaties waarin jij niet de ‘juiste’ rol of ‘plek’ inneemt. Je neemt bijvoorbeeld in je liefdesrelatie of in de relatie met je ouders de ‘moederrol’ op je, in plaats van gelijkwaardig partners of kind van je ouders te zijn. Andere vormen van niet functionele relaties zijn relaties waarin je continu wordt neergehaald door de ander (waardoor jij je een slachtoffer voelt), of relaties waarin de ander continu destructief gedrag vertoont, negatief denkt, of steeds drama oproept. (Lees hier meer over toxische vriendschappen).

“Onze relaties en wat we wel en niet tolereren in deze relaties, zijn veelal een weerspiegeling van de mate waarin we onszelf waardevol vinden’.

Dit soort ‘niet functionele’ relaties hebben invloed op je eigenwaarde, omdat we beïnvloed worden door de 5 mensen waar we het meest mee omgaan. En dan vooral ook door de manier waarop we met elkaar omgaan. We nemen onbewust een deel van de normen, waarden, gedragingen en overtuigingen over van de mensen waar we mee omgaan. Als jij continu te horen krijgt van een ander dat je niet goed genoeg bent, je respectloos behandeld wordt, of je je niet gesteund voelt in relatie, dan kan dit je eigenwaarde langzaam aan steeds meer verlagen.

2. Een lage eigenwaarde door niet trouw te zijn aan jezelf

Je eigenwaarde kan ook dalen op het moment dat je niet trouw bent aan jezelf, en geen ‘ownership’ neemt over jezelf en je leven. Daarmee bedoel ik dat je bijvoorbeeld;

• niet aan je zelfgemaakte afspraken houdt, waardoor je jezelf steeds teleurstelt;
• doelen niet behaalt omdat je continu de lat te hoog legt, of juist snel opgeeft als iets lastig wordt;
• niet voor jezelf opkomt, geen grenzen aangeeft en daardoor dingen doet die je liever niet wilt doen;
• je continu aan het pleasen bent en je eigen behoeften niet (h)erkent;
• met de vinger steeds naar de ander wijst, waardoor je het gevoel hebt dat het leven je overkomt

Elke keer dat je jezelf teleurstelt en geen ownership neemt over jezelf en je leven, daalt je eigenwaarde. Je drijft dan steeds meer een stukje van jezelf af. Hierdoor kom je in een negatieve vicieuze cirkel terecht waarin je eigenwaarde steeds meer kan dalen.

3. Belemmerende overtuigingen en gedachten

Onze overtuigingen hebben ook een grote invloed op onze mate van eigenwaarde. Overtuigingen zijn gedachten over jezelf of het leven die je gaandeweg je leven als waarheid bent gaan aannemen. Ze kunnen disfunctioneel of juist functioneel zijn. Disfunctionele overtuigingen zijn overtuigingen die je eigenwaarde naar beneden halen. Bijvoorbeeld ‘Ik ben niet goed genoeg’, ‘Ik moet perfect zijn om waardevol te zijn’ of ‘Ik mag niet gelukkig zijn want ik ben niet perfect’. Functionele overtuigingen zoals ‘ik ben waardevol en mag er zijn’ en ‘mijn mening is waardevol’ versterken je eigenwaarde juist.

Overtuigingen bouwen we gedurende ons leven op, maar vooral als kind creëren we ze al. Onze familie, ouders of andere rolmodellen, onze relaties, de maatschappij en de cultuur waarin we opgroeien, spelen een belangrijke rol in het vormen van overtuigingen. De overtuigingen nemen we gaandeweg ons leven mee. We versterken of veranderen ze naar mate we andere of nieuwe ervaringen op doen. 

Hoe meer negatieve overtuigingen je hebt, hoe vaker het kritische stemmetje opkomt die je naar beneden haalt. Als je veel negatieve overtuigingen hebt en alles gelooft wat het negatieve kritische stemmetje zegt, is de kans groot dat je eigenwaarde daalt. (Tip; wil jij werken aan je belemmerende overtuigingen? Download dan hier het gratis e-book met waardevolle oefeningen)

4. De invloed van je plek en rol in je ‘familiesysteem‘

De rol en plek die jij in jouw familie hebt aangenomen, hebben invloed op de mate van eigenwaarde die jij ervaart. Met rol en plek bedoel ik; kon jij kind zijn van je ouders en waren geven en nemen in balans als kind? Als je bijvoorbeeld te veel voor je ouders moest zorgen en te veel hebt gegeven, of jezelf om welke reden dan ook wegcijferde en onzichtbaar maakte, kun je onbewust het gevoel hebben ontwikkeld dat jij er niet mag zijn en dat er geen plek voor je is hier op aarde of in een groep.

Met dat gevoel stapte je de wereld in. Hierdoor kun je als volwassenen nog steeds het gevoel hebben dat je er niet mag zijn. Of dat je niet waardevol genoeg bent. Een stevige basis van eigenwaarde vraagt namelijk om de juiste plek in te mogen nemen, en dat geven en nemen in balans zijn.  

5. Delen van jezelf en het leven afwijzen vanuit vergelijking

Door jezelf en jouw ‘real life’ te vergelijken met anderen en met wat je op social media zit, is de kans groot dat je een lage eigenwaarde ontwikkelt. Social media geeft namelijk de illusie dat het leven altijd leuk en makkelijk hoort te zijn. Of dat doelen en succes heel makkelijk te behalen zijn en jij en jouw lichaam helemaal perfect moeten zijn om waardevol te mogen zijn. Je ziet vaak alleen de hoogtepunten en ‘perfecte’ delen van anderen, en niet hun struggles, ‘donkere schaduwkanten’ of pijnlijke emoties die er in het echte leven wel zijn!

Door jouw echte leven te vergelijken, denk je wellicht dat je de enige bent die ‘donkere kanten’, ‘imperfecties’ of ‘uitdagingen’ ervaart in jezelf en het leven.Hierdoor kun je het idee ontwikkelen dat er iets ‘mis’ met jou of je leven is. De kans is groot dat je dan delen van jezelf afwijst waarvan jij denkt dat ze niet perfect genoeg zijn. Of die je het gevoel geven dat je kwetsbaar en zwakt bent. Denk aan het wegduwen of negeren van (pijnlijke) emoties. Het bekritiseren van je ‘slechte eigenschappen’, ‘fouten’ en ‘imperfecties’. Oftewel; je wijst hele normale delen van jezelf en het leven af. Want niemand is perfect, en we ervaren allemaal ups en downs in het leven!

Herken jij jezelf in de kenmerken van een lage eigenwaarde? En in de mogelijke oorzaken van de lage eigenwaarde? Dan is het online Eigenwaarde Programma wat voor jou! In dit waardevolle programma krijg je de kennis, concrete handvatten, tips en oefeningen om je eigenwaarde te versterken. Bekijk het programma hier, of vul dit formulier in om een gratis coachsessie te winnen.

Foto credit @ Marco de zwart