Teveel moeten van jezelf: dit kun je eraan doen.

Herken jij het ook? Het teveel moeten van jezelf?…..Onrustig loop ik door de kamer. Ik voel chaos. Mijn hartslag is hoog, mijn schouders zijn gespannen en mijn adem zit in mijn borst. Ik heb het gevoel dat mijn hoofd overloopt. Help! Ik moet nog zoveel doen. Ik moet mijn tas pakken, de was doen, nog een blog posten en ik moet….en moet…en moet….Het voelt alsof ik niks meer onder controle heb, en niet genoeg tijd heb om al het moeten te realiseren. Een angst overspoelt mij. En daar is het. Ik blokkeer, en barst in huilen uit. Gestrest en boos besluit ik die avond om de boel de boel te laten. Morgen werk ik wel nog harder om alles wat ik moet te realiseren. 

Teveel moeten van mezelf

De laatste tijd betrap ik mijzelf erop dat ik ontzettend veel moet van mezelf. Mijn to do lijst loopt over, en ik heb continu het gevoel dat ik achterloop. Het geeft mij stress, een onrustig gevoel. Ik ben hierin niet de enige. Het lijkt wel alsof we allemaal gevangen zitten in een ’teveel moeten-cultuur’. We moeten presteren op werk, we moeten een goede moeder of vriendin zijn, we moeten gezond eten en sporten, we moeten, en moeten en moeten…

Soms heb ik zin om alle ballen te laten vallen en voor een maand te vluchten van alles wat moet. Van alles wat ik moet presteren, bereiken, en denk te moeten zijn. Van anderen, maar vooral..….van mijzelf. Ik ben degene die zoveel druk op mijzelf legt. Niet de mensen om mij heen. Zij vinden juist dat ik wat liever en milder voor mezelf mag zijn. Zoals mijn vriend zegt: “Het hoeft niet he, het mag”. 

Het teveel moeten van mezelf begint tegen mij te werken

De laatste tijd vraag ik mij af waarom ik zoveel moet van mijzelf. Ik merk dat al dat moeten tegen mij begint te werken. Het jaagt me op, geeft mij een gestrest, verkrampt en geïrriteerd gevoel. Vanuit deze verkramping doe ik dingen vanuit mijn hoofd, en niet vanuit mijn hart. Van een liefdevolle jonge vrouw, verander ik in een gestrest, opgefokt kreng. Doodvermoeiend.

‘Al het moeten jaagt mij weg van mijn liefdevolle, creatieve en energieke zelf.’

Mijn alarmbellen rinkelen, dus het is tijd er wat aan te doen. Want vluchten voor mijzelf, dat kan niet. In plaats daarvan besluit ik om op onderzoek uit te gaan en mijn vragen voor te leggen aan mijn coach. “Waarom moet ik zoveel van mijzelf, en wat kan ik eraan doen? Wat ik ontdekte? Er zijn twee belangrijke oorzaken waar het moeten vandaan komt. In dit blog schrijf ik over de eerste oorzaak, en geef ik je tips waarmee je het moeten vermindert. Later deze week deel ik de tweede oorzaak + de overige oplossingen met je.

Teveel moeten van jezelf, waarom eisen we dat?

“Als ik mij niet voor 120% inzet en niet alles perfect doe, stel ik anderen teleur en schiet ik tekort.” “Als ik niet continu in beweging ben, haal ik mijn doelen niet en ben ik nooit succesvol.”

Herken jij deze gedachten? Een reden dat we teveel moeten, heeft te maken met dit soort overtuigingen. Vanuit de ‘alles of niets’ gedachten heb je het gevoel dat rust achteruitgang is. Of erger nog: als je niet alles geeft en je je niet continu inspant, krijg je het gevoel dat je de controle verliest over het nu en over je toekomst. We hebben dan het idee dat we falen, wat een beangstigende gedachte is. Want word je dan nog wel geaccepteerd door anderen? 

Om dit te voorkomen schiet je in de actie, in het moeten, zodat je voor je gevoel veilig de controle houdt. Als we maar genoeg moeten van onszelf, en in de actie-modus blijven, geven we onszelf de illusie dat we voorkomen dat we de controle verliezen. Vooral op momenten waarin we ons onveilig, onzeker en onrustig voelen, gaan we vaak nog harder werken en nog meer op onze to-do lijst zetten. Alles om de ‘controle’ terug te krijgen, om falen te voorkomen.

Maar werkt dit echt? Helaas niet helemaal, want in real life is het onmogelijk overal controle op te houden. Sommige dingen liggen nu eenmaal buiten onze macht. Het moeten is een vorm van schijncontrole, dat zich uiteindelijk tegen je kan keren. Want wat we werkelijk doen, is een stuk van ons gevoel en onze dieperliggende behoeften afwijzen. En daarmee wijzen we onszelf af…

‘Teveel moeten van jezelf is een verpakte vorm van zelfafwijzing, een vluchtpatroon van de angst om controle te verliezen en niet goed genoeg te zijn.’ 

Teveel moeten en de onderliggende behoefte aan veiligheid

Wacht even. Dus als ik continu dingen moet van mezelf, wijs ik een stuk van mezelf af?

Onder de behoefte aan controle ligt vaak een andere behoefte: de behoefte aan veiligheid, aan vertrouwen in jezelf. Als je deze stukjes mist in jezelf, of nog onvoldoende ontwikkeld hebt, probeer je dit krampachtig te vinden in alles om je heen. In eten, in uitgaan, in je werk, in mannen, in relaties met anderen. En ja, in alles moeten.

Als je je veilig voelt bij jezelf, buig je daarentegen makkelijker mee met de onvoorspelbaarheid van het leven. Je weet dan waar je wel en geen controle op kunt houden. En laat de dingen waar je geen controle op KUNT hebben je niet omver blazen. Je vertrouwt in jezelf dat alles goedkomt en dingen oplost indien het nodig is.

Mag jij mens zijn van jezelf?

Als je schiet in het moeten, wijs je allereerst je angst af, oftewel; een emotie die je voelt. Daarnaast wijs je de behoefte aan veiligheid in jezelf af. De eerste stap naar veiligheid in jezelf vinden is dan ook je angst onder ogen komen. Waar ben je precies bang voor? Wat ligt eronder? Sta jij het jezelf toe om kwetsbaar te zijn? Om mens te zijn? Vervolgens mag je vanuit compassie naar manieren zoeken die jou versterken en gehoor geven aan wat jij werkelijk nodig hebt. Kies voor dingen die je helpen dicht bij jezelf te blijven. Voor mij is dit bijvoorbeeld yoga, meditatie, een bad, een wandeling, muziek, hardlopen of schrijven.

Tip: Zo werk je aan vertrouwen en veiligheid in jezelf.
De volgende keer als je jezelf erop betrapt dat je van alles moet, keer dan naar binnen en voel. Waar ben ik zo bang voor? Waar wil ik van vluchten? Sta jezelf toe te voelen wat er is. De emoties stromen vanzelf weg als je ze ruimte geeft. En geef jezelf vervolgens wat je werkelijk nodig hebt. Zo bouw je aan vertrouwen en veiligheid in jezelf, omdat je gehoor geeft aan je behoefte en delen in jezelf niet meer afwijst.

Luisteren naar de signalen van je lijf

Vanuit al het moeten om controle te houden, wijzen we niet alleen een emotionele behoefte af, maar ook een lichamelijke behoefte. Door de angst verkrampen en blokkeren we. We voelen dan niet goed wanneer we over onze grens gaan. Of negeren onze grenzen. Af en toe kan dat geen kwaad. Je lichaam is veerkrachtig. Maar als je continu doorgaat en je lichaam geen rust geeft, gaat het mis. De boog kan niet altijd gespannen zijn. Vroeg of laat knapt hij.

Als je jezelf te weinig rust geeft, is de kans op een burn-out groot. En juist dan heb je het gevoel dat je ALLE controle verliest. Controle over je energie, en vooral over jezelf. Voor velen is dit helaas pas het moment dat we leren om naar binnen te keren, en te voelen wat zich daar afspeelt. Zowel op lichamelijk als emotioneel vlak.

Balans tussen in-en ontspanning

Om een burn-out te voorkomen, mogen we ook leren om onszelf toe te staan vaker te ontspannen. Want zonder ontspanning, is inspanning op langere termijn niet mogelijk. Ontspannen is overigens niet hetzelfde als lui zijn. Bij luiheid zijn in- en ont-spanning uit balans. Je neigt dan naar onderprestatie, wat uiteindelijk ook niet werkt. Op de juiste momenten ontspannen tussen het inspannen door werkt wel. Het leegt je hoofd, laadt je op, en geeft je nieuwe inspiratie en energie. Vanuit deze ontspanning en inspiratie doe je dingen vanuit je hart en je gevoel. En dat levert prachtige resultaten op. 

Wat het juiste moment is om te ontspannen? Dat weet alleen jij, want jouw lichaam geeft het vanzelf aan. In de praktijk betekent dit dat je in vaker contact mag komen met je lichaam, zodat je beter de signalen voelt. Bij mij zijn een verhoogde hartslag, een hoge ademhaling, een gevoel van onrust, irritatie en pijnlijke schouders signalen dat ik rust nodig heb.

Tip: Zo voel je je lichaam beter
Een simpele tip om je lichaam beter te voelen, is om elk uur jezelf af te vragen “Hoe voel ik me nu?” Focus op je adem, dit brengt je aandacht naar je lichaam. En wat heb je nodig vanuit dit gevoel? Een wandeling? Een massage? Een yoga- of sportles? Of ben je helemaal okée, en klaar om vanuit ontspanning en inspiratie in beweging te komen? 

Wat ik werkelijk nodig heb

Na het gesprek met mijn coach over het moeten, realiseer ik mij dat het een gevoel van schijnveiligheid geeft. Mijn drang naar controle en naar dingen moeten komt voort uit een stukje onrust in mezelf. Vanuit het gevoel dat ik nog niet helemaal veilig ben bij mezelf. Daarom grijp ik steeds naar dingen om mij heen, naar al het moeten. Maar juist door al het moeten en de verkramping die eruit voortkomt, raak ik van mijzelf en dat veilige gevoel in mezelf verwijderd.

Wat ik werkelijk nodig heb, is rust en ontspanning. Meer momenten waarin ik naar binnen kan keren om dicht bij mezelf te blijven. Om mijzelf te geven wat ik nodig heb. Zodat in tijden waarin het leven mij verrast met onverwachte dingen (en dat gebeurt vaak!) ik erop vertrouw dat ik het leven aankan en voel dat ik veilig ben…bij mijzelf.

Wil jij ook loskomen van al het moeten, en weer voluit leven vanuit de kracht en wijsheid van je ware zelf, met meer zelfliefde, zelfvertrouwen en eigenwaarde als stevige basis? Dan is het online Thrive Programma wat voor jou! Bekijk het programma hier.