Waarom je niet moet streven naar (instant) geluk + 6 tips die wél werken

Streven naar (instant en continu) geluk. Dat is toch het doel van het leven? Ook ik had dat idee. Ik dacht dat mijn leven pas waardevol was als ik continu gelukkig zou zijn. Daarom deed ik er alles aan om instant geluk te ervaren. Ik raasde van de ene ‘geluksbooster’ naar de andere. En als ik mij een keer ongelukkig of oncomfortabel voelde, duwde ik dat gevoel keihard weg. “Want als ik mij ongelukkig voel, is er vast iets mis met mij”, dacht ik. 

Maar juist dié gedachte en het continu streven naar instant geluk, maakte mij op de langere termijn ongelukkig. Sterker nog, het maakte mij ontevreden, gefrustreerd en vooral onzeker. Want hoe meer ik ging streven naar direct geluk, hoe verder ik er juist vanaf dreef! Herken je dat? In dit blog vertel ik waarom het streven naar instant geluk je juist ongelukkiger én onzeker maakt. En deel ik 6 tips die wél werken. 

Streven naar instant geluk

In deze maatschappij worden we overspoeld met de boodschap dat het leven draait om het streven naar (instant) geluk. De consumptiemaatschappij is ingericht om je continu een ‘happiness boost’ te verkopen. En op social media worden we dagelijks geconfronteerd met beelden van ‘gelukkige’ mensen. Het is dan ook niet zo gek als je het idee hebt ontwikkeld dat het leven draait om het ervaren van continu geluk.

Het contradictieve is echter dat het streven naar instant en continu geluk het vermogen om geluk daadwerkelijk te ervaren, negatief beïnvloedt. Het leidt er bijvoorbeeld toe dat ‘gewone momenten’ niet meer goed genoeg zijn. En dat als we een keer géén geluk ervaren, we denken dat er iets mis met ons of ons leven is. Dit ondermijnt je zelfvertrouwen en eigenwaarde, waardoor je je geluk op langere termijn juist vermindert!  

Maar wat kun je dan wel doen, in plaats van streven naar instant en continu geluk?

1. Focus op het proces, niet op geluk als doel op zich

“Pas als ik tien kilo afval…promotie heb gehad…een nieuwe huis heb, ben ik gelukkig.” Herken je dit soort gedachten? Als je je continu focust op je toekomstige doelen omdat je denkt dat daar het geluk in ligt, houd je jezelf juist tegen om het gevoel van geluk te ervaren. 

Kijk, een doel bereiken kan even gelukkig maken. Maar het geluk is een tijdelijk gevoel. Als je je doel hebt bereikt zul je niet ineens een continu gevoel van geluk ervaren. Net als elk gevoel komt geluk namelijk even op én ebt het weer weg. Heb je eenmaal je doel bereikt, dan ontstaat vaak een leeg gevoel vanuit de gedachte ‘is dit alles?‘ Hierdoor wil je continu meer en ben je nooit tevreden. Je komt dus bedrogen uit als je denkt dat je altijd gelukkig zult zijn met 10 kilo minder of dat mooie perfecte huis. 

“Het gevoel van geluk vergroot als jij jezelf toestaat om te genieten en te accepteren van waar je nu bent.”

Je doelen geven je richting. Maar het is je proces, je reis waar je juist positieve gevoelens kunt ervaren. Focus je op de kleine stapjes en overwinningen. De kleine dingen in het dagelijks leven waar je dankbaar voor bent en die je blij maken. Schrijf ze elke dag op, zodat jij jezelf traint om op de alledaagse geluksmomentjes te focussen. 

2. Stop met het vergelijken van je echte leven met een illusie

Stop met het vergelijken van de mate van jouw geluk met dat wat je bij anderen op social media ziet. Je dieptepunten vergelijken met hoogtepunten (het geluk) van anderen, of jouw stap 3 met stap 100 van anderen vergelijken, is hét recept om je zelfvertrouwen, eigenwaarde en gevoel van geluk juist te verlagen.

“Hoewel we het liever niet delen op social media, ervaart iedereen uitdagingen en lastige momenten in het leven. En iedereen is ooit een beginner in iets geweest”

Er is niks mis met kijken naar hoe andere mensen hun leven leiden. Het kan je inspireren en je kunt ervan leren. Maar de valkuil is dat we snel vergeten dat ook de mensen waar jij tegenop kijkt niet altijd gelukkig zijn. Ook zij ervaren wel eens dieptepunten en uitdagingen in hun leven. Het echte leven is namelijk niet altijd rozengeur en maneschijn. 

Voel jij je een keer niet zo happy? Onthoud dan dat wat je op social media ziet zelden het complete plaatje is, en we allemaal ups en downs ervaren! Vergelijk je echte leven niet met de illusionaire beelden van constant geluk, zeker niet als je even niet lekker in je vel zit.

3. Focus op jouw waarden in plaats van het streven naar geluk

Niet iedereen wordt van hetzelfde gelukkig in het leven. We hebben allemaal onze eigen waarden. Waarden weerspiegelen wat jij in de kern belangrijk vindt in het leven. Zoals liefde vertrouwen, humor, vrijheid, creativiteit, zekerheid, avontuur etc. Het zijn een soort ‘bouwstenen’ waaromheen jij je leven kunt vormgeven, zodat jij je goed, vervuld en in balans voelt. 

“Het regelmatig ervaren van een gevoel van geluk is o.a. een gevolg van het leven naar jouw waarden.” 

Hoe meer jij in lijn leeft met JOUW waarden, hoe meer je een gevoel van vervulling en momenten van geluk kunt ervaren. Dit komt omdat als je weet wat jouw waarden zijn, je je prioriteiten in het leven beter kunt bepalen. En daardoor beter keuzes kunt maken die echt bij jou passen. Je hebt dan automatisch minder focus en ‘headspace’ voor dingen die niet bij je passen en je een ongelukkig gevoel geven. 

Als jij je waarden kent en ernaar leeft kun je bovendien op momenten waarop het leven even lastig voelt, toch dicht bij jezelf en op je eigen pad blijven. Alles om je heen kan dan nog zo veranderen, maar je waarden blijven je als een soort kompas richting geven. Door te focussen op het trouw blijven aan jezelf en jouw EIGEN waarden, is de kans op langere termijn geluk een stuk groter.

(Weet je nog niet wat jouw waarden zijn? Download dan hier het gratis e-book met een oefening om jouw waarden te ontdekken)

4. Korte termijn pijn, lang geluk. Vind ‘het juiste midden.’

Als mens zijn we geneigd om instant geluk na te streven en (korte termijn) pijn te vermijden. Misschien herken je het wel; het ‘IK WIL HET NU DRAAKJE’. Het deel in ons dat voor korte termijn geluk gaat. En wat het liefst van de ene dopamine-boost naar de andere grijpt. Denk aan sigaretten, drank, snoep, vet eten, of continu dingen kopen. Dit gulzige ‘draakje’ kiest het liefst voor de makkelijkste en snelste weg. Hiermee wordt korte termijn pijn vermeden en tijdelijk geluk ervaren. 

Met nadruk op tijdelijk. Want het gevoel van geluk ebt vaak net zo snel weer weg als je het verworven hebt. En een leeg en onvervuld gevoel blijft achter, waardoor je weer opnieuw naar een ‘instant geluk booster’ grijpt. Zo houd je jezelf gevangen in het cirkeltje van streven naar instant geluk, en werk je jezelf alleen maar tegen. Want deze vorm van het nastreven van geluk is namelijk zelden duurzaam. 

Als je te vaak toegeeft aan je ‘IK WIL HET NU DRAAKJE’, gaat dat bijna altijd koste van je lange termijn geluksgevoel. Zeker als je vaak vervalt in ‘alles of niets’.  

Om een algemeen tevreden gevoel te krijgen in ons leven, is het constructiever om de impulsen van je ‘ik wil NU DRAAKJE’ te leren beheersen. Dat betekent niet dat je nooit meer je ‘instant geluk cravings’ mag vervullen. Maar dat je jezelf traint om in plaats vanuit automatische impulsen te handelen, bewuster te kiezen voor de gulden middenweg. Volgens de filosoof Aristoteles leidt het vinden van het juiste midden namelijk tot langere termijn tevredenheid. 

Wat het juiste midden is, hangt af van de omstandigheden. Soms is het heel goed om een avondje op de bank te hangen. Bijvoorbeeld als je voelt dat je lichaam het nodig heeft na een intensieve dag. En van een zakje chips per week word je echt niet ineens ongezond. Maar als je elke avond op de bank hangt met een zak chips omdat je korte termijn geluk wilt ervaren? Dan vergroot je de kans op langdurige pijn, omdat je je langere termijn verlangen saboteert. 

Train jezelf dus om je ‘Ik wil het NU draakje’ bewuster te leren beheersen. En onderzoek wat voor jou het juiste midden is tussen NU geluk ervaren en lange termijn geluk ervaren. 

5. Leer omgaan met pijnlijke emoties en weerstand

Veel mensen denken dat het leven altijd moet flowen. Of dat we ons altijd goed moeten voelen om geluk te ervaren. Vanuit die gedachte duwen we pijnlijke emoties, weerstand en discomfort het liefst zo veel mogelijk weg. Soms door het ‘Ik wil het NU draakje’ in te schakelen en te vluchten in eten, uitgaan of andere externe factoren. En soms door in onze comfortzone te blijven. Daar waar het veilig en comfortabel voelt. Maar waarin velen zich juist zo ongelukkig voelen omdat ze niet uitgedaagd worden om te groeien en voluit te leven. 

“Het continu willen vermijden van weerstand, ongemak en pijn leidt op langere termijn tot minder gelukservaringen.” 

Het wegduwen van pijnlijke emoties of het vermijden van weerstand, voelt in het moment zelf wellicht het prettigst om te doen. Maar het continu vermijden van weerstand, ongemak en pijn, leidt op langere juist termijn tot minder gelukservaringen. We slaan onverwerkte emoties op in ons onderbewuste en lichaam, waardoor we psychische en fysieke klachten kunnen krijgen. En door alsmaar de makkelijkste weg te kiezen, houd je jezelf tegen om voluit te leven en je verlangens te realiseren. 

Wil je vaker een geluksgevoel ervaren? Leer dan om ook met weerstand en pijn om te gaan. Het leven kent ups en downs, licht en donker. Maar juist dankzij de momenten waarin je uit je comfortzone stapt, en je minder prettige emoties mag toelaten van jezelf, vergroot je je zelfvertrouwen en zelfliefde. Ook zorgt het delen van je ‘lows’ voor meer en diepere verbinding met anderen. En hoe meer echte verbinding, zelfliefde en zelfvertrouwen we ervaren, hoe duurzamer het gevoel van tevredenheid en geluk. 

 “Maybe you have to know the darkness before you can appreciate the light.” – Madeline L’Engle

6. Van ‘ik naar wij‘

Wat draag jij bij aan de wereld en aan anderen? Volgens Psychiater- psychotherapeut Dirk de Wachter is het streven naar (instant) persoonlijk geluk erg ‘ikkerig’. Zijn visie op geluk is dat je het niet in je eentje vindt. En ook dat je het niet vindt in het streven naar geluk. Waarin wel? Door je te focussen op zin en betekenis in je leven. En door iets bij te dragen aan de wereld en anderen. Eleanor Roosevelt zei niet voor niets: “Geluk is geen doel, maar een bijproduct.” 

“Als je focus verschuift van ik naar wij, blijken je ‘ikjes problemen’ ineens veel nietiger, en komt er ruimte voor dankbaarheid voor wat je wél hebt.” 

Mijn laatste tips is dan ook; richt je meer op ‘wij’. Wat kun jij betekenen voor anderen? Dit kan al iets heel kleins zijn; een oud vrouwtje helpen met boodschappen doen. Luisteren naar een verdrietige vriendin. Een glimlach geven aan de schoonmaker. Het oprapen van een stuk plastic dat je op het strand ziet liggen. Of vind iets in je werk waarmee jij iets bijdraagt voor anderen. Doe dit niet om waardering te krijgen voor je onvervulde ‘ikje’. Maar om betekenis te geven aan je leven, en een bijdrage te leveren aan het grotere geheel. Blijf daarbij wel altijd goed voor jezelf zorgen, want ‘You can’t poor from an empty cup!”. 

Moeten we het streven naar geluk maar helemaal opgeven?

Een belangrijkere vraag is denk ik: werkt het nog voor jou om zo te streven naar (instant) geluk? Zo ja, prima. Behoud dan wat voor jou werkt. Werkt het niet meer voor je? Dan denk ik dat het constructiever is om je focus te verschuiven naar andere strategieën. Geluk is een bijproduct van het focussen op groei, weerstand overwinnen, leven naar je eigen waarden, en zingeving & verbondenheid. Het is geen eindbestemming of een chronisch gevoel, maar iets ongrijpbaars wat je tijdens jouw reis tegenkomt. Geniet van het gevoel van geluk, maar zonder je eraan te hechten. Het komt en gaat, en dat is helemaal oké. 

Wil jij meer vervulling in je leven ervaren? En weer voluit leven met meer zelfliefde, zelfvertrouwen en eigenwaarde? Dan is het online TRHIVE programma wat voor jou! Bekijk het programma hier.